Mehmet Ali Kıcım’dan News of the World (Dünyadan Haberler) Film İncelemesi

Küreselleşen dünyamızda artık bir yolculuk yapmak için fiziksel bir çaba göstermeden daha önce oraya gitmiş kişilerin yayınladığı videoları izleyerek o yer hakkında bilgi sahibi oluyoruz. Dünyadan haberlere anlık tanıklık ederek etkileşimli şekilde bu haberleri değerlendiriyor. Eğer söyleyecek bir sözümüz varsa bunu twitter yolu ile ya da her hangi bir application yardımı ile evden çıkmadan bunu dile getirebiliyor ve sesimizi duyurabiliyoruz. Ayrıca artık tanımadığınız birisi hakkında çok çabuk bilgi sahibi olup onunla ilgili bir değerlendirme yapabiliyoruz aynı ülkede, aynı kültür ve dilde olmamıza gerek bile yok. Dışarı çıktığımızda sokakta tanıdık tanımadık birçok kişi ile karşılaşıyoruz onlarca kişiye bilinçli ya da bilinçsiz şekilde temas ediyoruz. Ya da fiziksel bir çaba olmadan birisinin paylaştığı bir fotoğrafa beğeni yaparak ya da benim burada video yayınladığım gibi içerikleri üreterek insanlara dokunup hitap edebiliyoruz. Ancak bir zamanlar yukarıda söylediğim ve aklıma gelmeyen birçok şeyi fiziksel bir aksiyon göstermeden yapamıyorduk. Birini beğendiğimizi belli etmek için onunla göz teması kurmamız bir şekilde sözlü iletişim kuramız gerekiyordu ya da dünyadan haberler almak için akşam haberlerini değil birilerinin gelip bize haber vermelerini yani habercileri bekliyorduk. Tarihler 1870’li yıllara sabitlendiğinde, 1861-1865 arasında süren Amerika’daki iç savaşın etkileri halen devam etmektedir. Köleliğin sürdüğü, ölümlerin sıradanlaştığı, savaşların ardı sıra hüküm sürdüğü zamanlar… Yönetmen Koltuğunda Paul Greengrass‘ın oturduğu, oyuncu kadrosunda sinemanın önemli isimlerinden Tom Hansk’in başrol oynadığı “Dünya’dan Haberler” filmi tam da bu dönemi mercek altına alıyor. Filmde gazetelerin basıldığı ancak insanların çalışmaktan ve geçim derdinden okumaya vakit bulamadığı etrafından bihaber olduğu bir dönemdeyiz. İşte burada ana karakterimiz savaştan önce matbaacılık yapan savaştan sonra ise savaşta geçirdiği 5 yıl boyunca savaşın getirdiği yıkımı iliklerine kadar yaşamış birisi ve savaştan önce geride bıraktığı hiçbir şey eskisi gibi kalmamıştır. Sevdiği kadın Kolera hastalığı ile vefat etmiş, bir zamanlar matbaacılık yaparak geçimini sağlayan Yüzbaşının artık matbaa basacak da bir dükkanı kalmamıştır. Savaştan sonra böyle bir dönemde kasaba kasaba dolaşan, gazetede ki haberleri kasabadaki halka okuyan bir okuyucudur, o zamanın tabiri ile habercidir günümüze geldiğimizde ise akşam haberlerini bize sunan bir haber spikeri. Filmde anlatılan tarihte bir yolculuğa çıkmak o kadar kolay değil insanların güvende hissettikleri yerler kalabalık ortamlar yani kasabalar. Çünkü o dönemde bir yolculuğa çıktığınızda yolculukta karşılaşacağınız bir kişi bile sizin için tehdit oluşturabilir veya bir haydut grubunun saldırısına uğrayabilirsiniz. Ana karakterimiz yüzbaşı Kidd böyle bir dönemde yolculuk yapan kasaba kasaba dolaşan ve okuma yazması olmayan kişilere haberleri okuyan bir habercidir. Yersiz yurtsuz kalmış göçebe gibi yaşayan ve artık hayatında olan tek tesellisinin kasabalara gidip insanlara okuduğu haberlerdir. Ufak kız Johanna’dan bahsedecek olursak küçükken ailesinin öldüğüne şahit olmuş ve Kiowa halkı tarafından bulunarak onların kültüründe yerli gibi yetiştirilmiştir. Zaten ten rengi ve saçlarını gördüğünüzde ailesinin kabileden olmadığı anlaşılıyor. Johanna hiç deneyimlemediği bir dünyaya ve yaşadığı onca trajedi ardından herkese düşmanca ve güvensizce yaklaşan ufak bir kız çocuğudur. İki karkaterin ortak bir yanı da ev diyebilecekleri bir aitlik hissi taşımaması, yani bulundukları yere ait olamama hissi. Filmde ilk 1 saat 10 dakika yolculuk şeklinde, karakterleri, o zamanı ve toplumu tanıma yolunda gelişiyor. Filmde aksiyon unsurları çok kısa tutulmakla birlikte bence iyi işlenmiş çünkü yapılan yorumlarda bu yönde çokça eleştiri gelmiş. Bu filmi bu yönde değerlendirmek bence yanlış olur. Çünkü bu bir aksiyon filmi değil ve o gözle izlerseniz muhtemelen ilk 30 dakikan sonra filme devam etmeyeceksiniz. Filmin bence tek sorunu biraz uzun olması yani bide kendini belli ediyor oluşu. Bu tarz çocuk ve adamın hayatta kalma savaşı verdiği filmler genel anlamda çok izleniyor. Örneğin Sessiz Bir Yer filmi ve yine yeni çıkacak konsol oyunlarında oyanamaya alıştığımız the last of us filmi. Ancak dünyadan haberler filmini bunlardan ayrı bir yere koymamız gerekir. Bu söylediklerim işin aksiyon, macera kısmını çok iyi yaparken dünyadan haberler filminde bulunduğu dönemi çok iyi yansıtması ile birlikte filmde günümüzden de esintiler görebilirsiniz. Yani izlerken sizi düşündüren, o dönemki toplumu karakterleri yaşantılarını anlamaya çalıştığınız duygusallığın ve gerçekçiliğin ön planda olduğu uyarlama bir film. Film geçtiği dönemi anlatıyor ancak o zamanda yapılan bir çok şeyi şu anda da görmek mümkün. Örneğin çıktıkları yolculukta bir grup silahlı insanlarla karşılaşırlar Yüzbaşı ve ufak kız Johanna’yı kendi kurallarını ve kanunlarını koydukları yeni bir yer inşa ettikleri yere götürürler. At arabası ile mekana ilk girdiklerinde oradaki insanların bulundukları durumdan memnun olmadıkları yüzlerinden anlaşılıyor. Haydutların başı yüzbaşının haber okumasını ister ve onun eline kendi propagandasını içeren bir gazete tutuşturur. Yüzbaşı ona verdiği gazeteye bakar ve duraksar sonra aynen şu cümleleri kurar. "İyi akşamlar hanımlar beyler, benim adım Yüzbaşı Jefferson Kyle Kidd. Bay Farley bu akşam buraya gelmemi istedi, sizlere haberleri okuyacağım. Kendisi bana Erath gazetesinin bir kopyasını verme nezaketini gösterdi. Görünüşe göre bay Farley buralarda epeyce meşgul birisi. Kendisi; editör, yayımcı, iş adamı, kanun koyucu ve siz değerli insanlar hep birlikte ona çalışıyorsunuz. Bana soracak olursanız bunlar haber falan değil. Bakalım ilginizi başka bir şeyle çekebilecek miyim? Der ve işte o dakikadan sonra Dünyadan haberleri ve hikayeleri anlatmaya başlar. O zamanda İnsanlar etrafından olan bitenden habersiz şekilde yaşıyorlar tüm gün stres, geçim derdi, sıkıntılarla boğuşuyorlar. İyi bir şey duymaya, umutlu şeylere ihtiyaçları var. Düşünün 300 500 km olan uzaklıkta ki kasabalardan bile haberleri yok gerçi normalde de haberciler gelmese haberleri yok ancak ekstrem bir durum var orası için kanun koyucu haydutlar tarafından bulundukları yere kimse giremiyor ve çıkamıyor. Neyse yüzbaşı başka haberler okumaya başlayınca kanun koyucuların ele başları o an hata yaptığını anlar ve yüzbaşıyı susturmaları için adamlarını gönderir. Ancak o an yüzbaşı akıllıca davranarak insanlara hangi gazetedeki haberleri duymak istediklerini soralım oylama yapalım der ve o an insanların içinde ki o fitili ateşler oradaki halk yüzbaşının etrafında bir anda duvar oluşturmuş konuşmasına devam etmesini isterler." Benim burada asıl dikkat çekmek istediğim olay ufacık bir kıvılcımın, hikaye anlatmanın nelere sebep olacağı ve değiştirebileceği. Doğru bildiğiniz ve en iyi yaptığınız şeyde konuşun, üretin. Çünkü susarak kaybettiklerimiz konuşarak kaybettiklerimizden daha ağır olmuştur.