Av. Mehmet Can Abbasoğlu Kaleme Aldı: Basın & Medya Hukuku ve Sinema Film Destekleri

Basın ve Medya Hukuku

Günümüzde teknolojik gelişmelerle hemen hemen her gün internetten ve sosyal medyadan gazete okuma, video seyretme işlemleri yapılmaktadır. İnternetin de kullanılmasının yaygınlaşmasıyla basın ve medya, hayatımızda daha fazla yer almaya başlamış, bu bağlamda da basın ve medya hukuku kendisini yaşamın bir parçası haline getirmiş ve toplum tarafından üzerinde daha çok durulması gereken bir alan olması yanında her zaman insanların ilgisini çeken bir alan olmuştur. 

Bununla birlikte kişilik haklarımıza zarar verebilecek haberlerin basın vasıtasıyla gerçekleşmesi basın ve medya hukukunun gelişmesine ve uyuşmazlıkların artmasına neden olmuştur. Basın ve Medya Hukuku ile kişilerin hakları koruma altına alınmıştır. 

Medya hukuku kapsayıcı bir ifade olarak kitle iletişim araçları ile yayın yapılması faaliyeti ve bu faaliyetin icrasına aday kuruluşların yapısına ilişkin kuralların bütününe verilen isimdir. Bu açıdan medya hukuku medya kavramının içeriğine paralel olarak hem kitle haberleşme alanını hem de bu alanla iştigal eden sektöre ilişkin kural ve kurumları ihtiva etmektedir.
Basın özgürlüğü ve bunun kullanımını düzenleyen ve kitle iletişim araçları içerisinde yer alan gazete, dergi gibi basılmış eserlerin basımı, yayımı ile ilgili kavram, kurum ve faaliyetleri inceleyen hukuk dalına ise “Basın Hukuku” adı verilmektedir. “Medya Hukuku” kavramı ise basılı yayınlar ile birlikte kitlesel iletişime olanak veren her türlü elektronik ortam aracılığıyla yapılan yayınları da kapsayacak biçimde kitle iletişimini konu alan kavram, kurum ve faaliyetleri bir arada incelemektedir.

Medya hukuku interdisipliner bir alan olma niteliğine sahiptir. Zira medya hukukunda hem haber verme özgürlüğü, medya şirketlerinin idare ile ilişkisi ve medya yoluyla işlenen suçlar gibi niteliği itibariyle kamu hukukuna dahil kurallar hem de medya alanına has sözleşme ilişkileri, medya alanındaki eylemlerden doğan tazmin sorumluluğu gibi özel hukuka dahil kurallar bir arada yer almaktadır.

Medya hukukundaki mevzuat da medya alanlarına göre çeşitlendiğinden buna ilişkin yapılan ayrımı buraya da uygulamak gerekir. Ancak öncelikle hukukun geneline hâkim olan medya hukuku açısından da uygulanacağını ifade etmemiz gerekecektir. Bu açıdan Anayasal ve iç hukuka dahil edilmiş uluslar arası mevzuat anlamında iletişim ve basın özgürlüğüne ilişkin tüm genel ilkeler medya hukuku açısından da geçerli olacaktır.

İletişim var olduğu sürece devam eden, ancak son yıllarda değişen tüketici ihtiyaçlarıyla yeniden şekillenmesi gereken medya hukuku, bireysel kullanıcıların haklarını korumakla kalmaz aynı zamanda kurumsal gelişimi de destekler. İnternetin hayatın her alanına girmesi ve alışkanlıklar üzerinde etkili rol oynaması, mevcut kuralların değişmesi gerekliliğini de ortaya çıkarmıştır.
Kanunun tanıdığı haklar kadar uygulamaların devam edebilmesi de kişi veya kurumlara sunulan niteliklerle ilişkilidir. Kitle iletişim hukuku ile de direk alakalı olan medya hukuku iletişim faaliyetlerinin toplumsal örf ve adetlerle uyumlu olarak sürdürülmesine katkı sağlar.

SİNEMA FİLM DESTEKLERİ

Sinema film desteklerinden de biraz bahsedecek olursak; devletimiz her alanda olduğu gibi film ve sinema sektöründe de destekler vererek Türkiye’de yerleşik film dağıtımcısı ve/veya yapımcısı şirket ile film platosu/stüdyo işleten şirketlerinin yapacakları tamamı veya belirli bir kısmı Türkiye’de çekilmiş/üretilmiş olan sinema, belgesel, televizyon dizisi, animasyon ve program formatını alanlarında desteklemeye devam etmektedir. 

İlgili bakanlık tarafından sinema ve film sektörüne verilen tüm devlet destekleri sayesinde yurtiçi ve yurtdışında gerçekleştirilen etkinliklere hem bölgenin kültürel yaşamına katkıda bulunulmuş, hem de Türk sinemasının ve ülkemizin tanıtımına katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Yine, Türkiye’nin döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinin uluslararası rekabet gücünün geliştirilmesi, hizmet gelirlerinin artırılması, dış pazarlara açılması ve markalaşması amacıyla, Türkiye’de yerleşik şirket ve kuruluşların gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin giderlerin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan (DFİF) karşılanmasını amaçlar.

2015/8 sayılı karar kapsamındaki desteklerden Türkiye’de yerleşik işbirliği kuruluşları, eğitim kurumları, sağlık kuruluşları, sağlık turizmi, bilişim, film ve yönetim danışmanlığı şirketleri ve ilgili destekler bakımından diğer şirketler ile kurum ve kuruluşlar yararlandırılabilir.

Türkiye’de yerleşik film dağıtımcısı ve/veya yapımcısı şirket ile film platosu/stüdyo işleten şirketlerinin yaptıkları, tamamı veya belirli bir kısmı Türkiye’de çekilmiş/üretilmiş olan sinema, belgesel, televizyon dizisi, animasyon ve program formatı alanlarında ilgili desteklerden en sık yararlandığımız destekler;
-Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Faaliyetlerine İlişkin Destek,
-Acente Komisyon Desteği,
-Film Yurtdışı Pazarlama Desteği,
-Bireysel Fuar Desteği
başta gelmektedir. Bu destekler bakımında bazı ülkeler hedef ve öncelikli ülkelerdir. Bu ülkeler; ABD, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika Cumhuriyeti, Hindistan, İspanya, Japonya, Malezya, Meksika, Rusya Federasyonu, Singapur, Şili.

Uygulamada çok az bilinse de, şartlar taşınması kaydı ile birçok konuda devlet desteği bulunmaktadır. Mesela, Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Faaliyetlerine İlişkin Destekten yararlanmanın birçok şartı vardır. Ancak bu şartlar yerine getirilmişse, yapılan harcamanın %60-70 oranında ve yıllık en fazla 500.000 ABD Dolarına kadar desteklenebilir. Bu nedenle, destek kapsamı iyice araştırılarak,  Türkiye’de yerleşik film dağıtımcısı ve/veya yapımcısı şirket ile film platosu/stüdyo işleten şirketlere yapmış oldukları harcamaların büyük bir kısmını desteklerden yararlandırmamız gerektiği kanaatindeyim. Birçok Yapım şirketi ile yapmış olduğumuz görüşmelerde, genel anlamda bu desteklerden haberdar olmadıklarını bizlere dile getiriyorlar. Bu hususlar, birçok platformda dile getirilerek ilgili şirketler bilgilendirilmeli ve bu destekten faydalandırılmalıdır. Biz de bu konuda elimizden geleni yapmaya hazırız. 

Sinemaport ailesine teşekkür ederim.

Saygılarımla.